“Two possibilities exist: either we are alone in the universe or not. both are equally terrifying” -Arthur C. Clarke
Big Ear Radio Telescope, Ohio State
1977 අගෝස්තු 15 වන දින එක්සත් ජනපදයේ ඔහියෝ සරසවියට අයත් Big Ear රේඩියෝ දුරේක්ෂය විසින් ලබා ගත් මුද්රිත දත්ත පත්රිකා නිරීක්ෂණය කරමින් සිටි Jerry Ehman හට විශ්මයජනක දෙයක් නිරීක්ෂණය වනවා. ඒ අසාමාන්ය රේඩියෝ සංඥාවක් වෙත ඔහුගේ අවධානය යොමු…
View On WordPress
ආකර්ෂණය, ආදරය සහ රාගය සහ හැඟීම් යනු මනුෂ්ය මොළයේ සිදු වන සංකීර්ණ රසායනික වෙනස්කම් කිහිපයක් බව මින් ඉහත ලිපියකදී අප සඳහන් කරනු ලැබුවා. මේවා සමඟ වන විවිධ වූ හැඟීම් මොලයේ අපූරු උපක්රමයන් බවත් අප එහිදී සඳහන් කරනු ලැබුවා. ආදරය, සම්බන්ධතා හා සබැඳි සියලු හැඟීම් මොළයට ස්වභාවයෙන් ලද අරමුණක් තෘප්ත කර ගැනීම සඳහා අපව පොළඹවන රසායනික වෙනස්කම් කිහිපයක් බව අප දැන ගත යුතුම ය. මොළය අප සිරුර තුළ සිදු කරනු ලබන…
View On WordPress
Supernova, ඇටකටු සහ දත්
අත්භූත අඳුර, පදාර්ථයේ සිට ගැනිය නොහැකි තරම් වන විශාල වස්තූන්. අප දන්නා විශ්වය මෙයයි. බැලූ බැල්මට මේ විශ්වය එකිනෙක වෙන්ව පවතින වස්තූන් සමූහයක විවිධත්වයේ එකතුවක් ලෙස පෙනුන ද අප ද ඇතුළුව මේ විශ්වයේ වන බොහෝ ජීව, අජීව වස්තූන් වර්ගයා අතීතයේ දිනෙක වෙන් වූ එකම පරපුරක ඥාතී සමූහයක් බව විද්යාව නැවත නැවතත් අපට ඔප්පු කරමින් සිටී.
අපගේ දත් සහ අස්ථි දරා සිටින කැල්සියම් අපට තිලින කර ඇත්තේ සුපර්නෝවා …
View On WordPress
මේ වසරේ අඟහරු තරඟයට එක් වන අරාබියේ “බලාපොරොත්තුව”
HOPE
Hope
අභ්යාවකාශ තරණය පිළිබඳව ලෝක බලවතුන් අතර සැලකිය යුතු කලක පටන් පවතින්නේ සීතල යුද්ධයක්. මේ සීතල යුද්ධයට වැඩි වැඩියෙන් තරඟකරුවන් එක් වීමත් සමඟ මෙය වඩ වඩාත් සංකීර්ණ වන බවක් මේ වන විට දක්නට ලැබේ. NASA, SpaceX මෙහෙයුම් නිසා ලෝකයේම වැඩි වැඩියෙන් අවධානය යොමු වුනු අඟහරු වෙත ගමන් කිරීමේ අරාබි “බලාපොරොත්තුවට” මේ වන විට සියල්ල සූදානම් ව පවතී. මෙම මෙහෙයුම නම් කර ඇත්තේ HOPE ලෙසයි. මෙම මෙහෙයුමට…
View On WordPress
ඔක්සිජන් ආශ්වාසය නොකරන අභිරහස් පරපෝෂිතයා
ඔක්සිජන් කන්න ද?
හුස්ම නොගෙන මිනිත්තු කිහිපයක්වත් නොමැරී ඉන්න බැරි මිනිස්සු ඔක්සිජන් එපා කියමින් වෙනත් දෑ වෙනුවෙන් සටන් කරනවා පසු ගිය කාලයේ අපිට අහන්නට දකින්නට ලැබුණා. එත් ඇත්තටම “අපිට ඔක්සිජන් කන්නද” කියල අහන්න පුළුවන් සත්ව කොට්ටාශයක් මේ පෘථිවියේ ජීවත් වන බව ඔබ දැන සිටියා ද?
Henneguya Salminicola
Henneguya Salminicola යනු ඔක්සිජන් නොමැතිව දිවි රැක ගත හැකි පෘථිවියේ අප දන්නා එකම සත්වයා…
View On WordPress
කාන්තාවන් විසින් කෙලෙසූ පිරිමි ජීවිත
හිංසනය සෑම විටම සිදුවන්නේ පුරුෂයා විසින් කාන්තාව වෙත ද? ප්රශ්න කළ යුතු කාලයක් එළැඹ තිබේ. මේ ලිංගික සමානාත්මතාව පිළිබඳව වැඩි වැඩියෙන් සංවාද කල යුතු කාලයයි.
ලිංගික හිංසනයක් වැනි අතිශය සංවේදී කාරණයකදී හිංසනයට ලක් වූවන් අනුකම්පාවට ලක් වීමත් හිංසනයන් සිදු කරන්නවුන් සමාජයේ වෛරයට ලක් වීමත් ස්වභාවයෙන්ම සිදු වන්නකි. සැබැවින්ම ලිංගික “හිංසනයන්” වැනි ක්රියාවන් ශිෂ්ඨ සම්පන්න සමාජයක සිදු නොවිය යුතු දේවල්…
View On WordPress
අපගේ රුධිරය අප ගැන පවසන අපූරු තොරතුරු
අද ලෝක රුධිර දායකයින්ගේ දිනයයි. මේ ලිපිය හදිසියේම ලියන්න හිතුවේ එය සිහි කිරීමක් හැටියටයි. මුලින්ම කියන්න ඕනේ මේක විද්යාත්මක ලිපියක් නම් නෙමෙයි. මේක විශ්වාසයන් සම්බන්ධ ලිපියක්. අප මොන තරම් විද්යාත්මක, තර්කානුකූල පුද්ගලයින් වුනත් අපි කවුරුත් මොනයම් ක්රමයකට හෝ අප තුල සැඟවී ඇති ගති ලක්ෂණ, හොඳ සහ නරක පිළිබඳව අපැහැදිලි හෝ අවබෝධයක් ලබා ගැනීමට කැමැත්තක් දක්වනවා. ලංකාව, ඉන්දියාව වගේ රට වල පුද්ගල…
View On WordPress
Sarah Amiri
Emirates Scientists Council හි සාමාජිකාවක් වන Sarah Amiri එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්යයේ ප්රථම අඟහරු ගවේෂණ ව්යාපෘතියෙහි නියෝජ්යය ව්යාපෘති කළමණාකාරවරියක් ද උසස් තාක්ෂණික විද්යාව පිළිබඳව කැබිනට් අමාත්යවරිය ද වේ. වයස අවුරුදු 32කි. පරිගණක විද්යාව පිළිබඳව උපාධිධාරිණියකි.
ඔවුන් තවදුරටත් තම අයිතිවාසිකම් හෝ හැකියාවන් පිළිබඳව කටමැත දොඩවමින් කාලය නාස්ති කරමින් නොසිට තමන් කව්දැයි ලොවට පෙන්වමින් සිටී. ☺️
නැවත නැවතත් පෘථිවිය අමතන අත්භූත රේඩියෝ සංඥා
“Fast Radio Bursts”
FRB රේඩියෝ සංඥා එසේත් නැතිනම් Fast Radio Bursts, විශ්වයේ අත්භූත රේඩියෝ සංඥාවන් කාණ්ඩයකි. ප්රථම වරට FRB සංඥාවන් හඳුනා ගනු ලබන්නේ 2007 වසරේදීයි. මේවා පිළිබඳව තවමත් ඇත්තේ මතවාද කිහිපයක් පමණක් වන අතර තවමත් පැහැදිලි කර ගත නොහැකි ගැටළු කිහිපයක් FRB තරංගයන් අපට ඉතිරි කර තිබේ. නියුට්රෝන තාරකාවන්ගේ සිට පිටසක්වල ජීවීන් වෙත දිවෙන මෙම මතවාදයන් තවමත් විවාදාත්මක තත්වයක පවතී. මේ දක්වා…
View On WordPress
අඟහරුගේ ප්රථම නගරය පෘථිවියෙන්
මේ වන විට ලෝක බලවතුන් පෘථිවියේ තම බලය තහවුරු කරගැනීමේ උණුසුම් සහ සීතල යුද්ධයන්ට අමතරව විශ්වීය බලය තහවුරු කර ගැනීමේ සීතල යුද්ධයකත් නිරතව සිටී. මෙහිදී අඟහරු ග්රහයා අන් කිසිවකට වඩා පෘථිවි වාසින්ව තම ආකර්ෂණයට නතු කරගෙන සිටී. එම නිසාම මේ වන විට SpaceX වැනි පුද්ගලික ආයතන වල සිට විශාල රාජ්යයන් දක්වාම තම මෙහෙයුම් අඟහරු වෙතට ඉලක්ක කර ගනිමින් සිටිති. නමුත් මෙහිදී මතුවන පළමු සහ ප්රාථමිකම ගැටලුව වන්නේ…
View On WordPress
වලාකුළු පෙනෙන තරම් සැහැල්ලුද?
ලස්සන නිල් පාට අහසක සැහැල්ලුවෙන් පාවෙන වලාකුළු පොදියක් දිහා බලන් ඉද්දි හිතෙන්නේ ඒවා මොන තරම් සැහැල්ලුද කියලා නේද? ඒත් පොළොවට පෙනෙන ඒ සැහැල්ලුව ඇත්තෙන්ම වලාකුලක් තුල නැත. වලාකුලක අන්තර්ගත වන්නේ කුඩා ජල බිඳිති වේ. එනම් ඒවාට කුඩා ස්කන්ධයක් තිබිය යුතුය. මෙලෙස ඉතා කුඩා ස්කන්ධයක් සහිත ජල බිඳිති ගැනිය නොහැකි තරමක් එක වී සැකසෙන වලාකුලක් කොහොමටවත් සැහැල්ලු දෙයක් විය නොහැක. වලාකුළු සමූහයක් සාමන්යය ආසන්න…
View On WordPress